ÖZEL EĞİTİMDE AİLENİN ROLÜ

Anne-babalar çocukların ilk eğitimcisidir. Dünyaya geldikleri andan itibaren çocukların hayatı keşfetme serüvenlerinde anne ve baba vardır. Çocuğun hayatı öğrenmesi doğumla başlayan bir öğrenim sürecidir. Çocuk annenin sıcaklığını, babanın sakallarının sertliğini, gülmeyi, yürümeyi, konuşmayı ve bunlara benzer her küçük detayı ilk eğitim kurumu olan ailede öğrenir.

Bazı çocuklarımız diğerlerinden daha fazla ilgiye ihtiyaç duyar halde dünyaya gelir. Başta her aile genel-geçer aşamalardan geçer. Ailenin bilinçli olması ve profesyonellerle iş birliği halinde bu evreleri atlatması çok önemlidir. Şok ve inkarla başlayabilen bu süreç doğru bir yönetim sonucunda uyum aşamasına gelir ve bu noktadan itibaren aile, çocuğuna nasıl daha faydalı olabileceğini düşünmeye başlar. Uyum aşamasına gelmiş bir aile, çocuğunun özel eğitim sürecini ve dolayısıyla tüm yaşantısını olumlu yönde sürdürebilir.

Özel eğitim, birçok değişkene bağlı olarak farklılaşan bir süreçtir. Okul, ev, çevre ve benzeri durumlar süreci doğrudan etkiler. Bu süreçte öğretmen bir rehber, bir yol göstericidir. Eğitimin kalıcılığını sağlayan asıl faktör ailedir. Okulda sınırlı bir sürede verilebilecek bir eğitimin devamlılığı, çocukla bütün zamanını geçirmekte olan aileden geçer.

Kaç yaşında olursa olsun bir bireyin eğitiminde anne-babanın, çocukla yakından ilgilenen kişilerin ve öğretmenlerin birlikte çalışması önemlidir. Çocuklarında gelişimsel yetersizlikler olduğunda aileler tüm aile bireylerini günlük yaşama katabilmek için pek çok normal etkinlikte uyarlama yapmaları gerekebilir. Böyle zamanlarda aile bireyleri çocuklar için adeta birer öğretmen olmaktadırlar. Özel eğitim alan öğrencinin bireysel farklılıklarına göre uyarlanan bir eğitimde öğretmen-veli iş birliği hayatî önem taşımaktadır. Öğrenciyi en iyi tanıyan her zaman ailedir ve öyle de olmalıdır.

Yapılan araştırmalarda ailenin, eğitime aktif katılımıyla, çocuğun var olan kapasitesini en üst düzeyde kullanabilmesini sağladığı görülmüştür. Ailenin eğitim programlarına katılımıyla çocukların öğrenme kapasitesinin kısa dönemde arttığı ve çocuğun kendine güven duygusu kazandığı görülmektedir. Eğitime katılımda, etkili bir süreç yönetimi sonucunda anne babaların çocukları ile ilişkilerinin artmasına, kendileri ve çocukları hakkında daha olumlu tutumlar geliştirmelerine yardımcı olur. Şimdi bu katılımı sağlarken bilmemiz ve dikkat etmeniz gereken durumlara maddeler halinde bir bakalım.

Aile, çocuğun eğitimine nasıl katılım sağlayabilir?

• Okul toplantılarına katılarak,
• Çocuğun eğitimine aktif şekilde dahil olarak,
• Çocuğun ödevlerini takip ederek,
• Öğretmenden çocuğunun durumu hakkında bilgi alarak,
• Okul programlarına katılarak,
• Öğretmenin verdiği aktiviteleri evde uygulayarak katılım sağlayabilir.

Evde çocuğun eğitim süreci nasıl işlemeli?

• Çocuğun dikkat süresine göre öğretim planlanmalı.
• Öğretim sırasında ara sıra molalar verilmeli.
• Gerçekçi beklentilere sahip olunmalı.
• Uzun dönemli amaçlar yerine kısa dönemli amaçlar belirlenmeli.
• Akranlarıyla kıyaslamaya girilmemeli.
• Çocuğun bireyselliği göz önünde bulundurulmalı.
• Çocuğun akademik eğitiminin yanı sıra günlük yaşam becerileri de yaşına, düzeyine ve özel gereksinimine göre süreçte yer almalı.
• Aile-çocuk ilişkisini zedeleyecek bir tutumdan kaçınılmalı.

Unutmayın, çocukların birçok öğretmeni olabilir ancak bir tek ailesi vardır. Sevgi ve özverinin iyileştirici gücüne inandığınızda mucizelere şahit olmak imkânsız değildir…